Với 1 doanh nghiệp mới thành lập, dưới 1 năm đầu tiên, hầu hết anh em đều khuyên rằng nên tập trung lo bán hàng đi, để sống - tồn tại. Lời khuyên này không hề sai, nó có giá trị rất rõ ràng là giúp doanh nghiệp sống, vì bán hàng mới có tiền về khi tiền doanh nghiệp khởi sự thường rất ít.

Nhưng Hùng thì nghĩ khác 1 chút.

Trước khi mở cả công ty, tại sao không hoạch định trước.

Để khi công ty ra đời, có đi bán hàng, thì cũng là bán hàng có hiệu quả, vận hành thì mở rộng được sau này, không chột giựt nhảy lung tung, đụng gì cũng làm như con buôn.

Hùng cho rằng, trước khi mở công ty, hay thậm chỉ đã có công ty rồi thì hãy dành vài ngày, ngồi suy nghĩ 1 cách nghiêm túc về định hướng dài lâu cho nó, ở 3 khía cạnh sau đây:

1. Phạm Vi mà Doanh Nghiệp Mình Hoạt Động?

2. Sứ Mệnh - Tầm Nhìn - Hệ Giá Trị cho nó?

3. Mục Tiêu Cốt Lõi?

Với Mục Số 1 - PHẠM VI

Hùng tôi có dịp tiếp xúc nhiều bạn trẻ khởi nghiệp, khi được hỏi em kinh doanh cái gì, hầu hết đều là những câu trả lời còn rất chung chung như:

• Em kinh doanh giáo dục.

• Em kinh doanh Spa.

• Em kinh doanh phân phối.

• Em kinh doanh Cafe.

Nhưng khi tôi tiếp xúc 1 ông lớn, thì cũng câu hỏi như trên tôi nhận được như sau: anh kinh doanh phân phối thủy hải sản cho các hệ thống nhà hàng và quán cafe tại TP.HCM theo hình thức họ bao tiêu sản lượng lớn định kỳ. 1 câu trả lời rất rõ ràng, nếu tôi là nhân viên của anh, chưa cần vào công ty, tôi có thể mườn tượng sơ ra công ty anh hoạt động như thế nào, khả năng cao anh phải có đội ngũ tài xế và xe tải để vận chuyển thủy hải sản cho các nhà hàng.

Nhiều bạn trẻ sau này gặp khó khăn khi xây dựng cơ cấu tổ chức công ty và vận hành sao cho hợp lý hiệu quả bắt nguồn từ 1 chữ ban đầu: THAM.

Hãy trả lời những câu hỏi sau cho công ty:

• Công ty tập trung vào lĩnh vực gì?
• Công ty tập trung vào nhóm ngành gì?
• Công ty tập trung vào SP- DV gì?
• Công ty tập trung phục vụ ai?
• Công ty tập trung vào giá trị gì?
• Công ty tập trung vào mô hình nào?
• Công ty tập trung vào khu vực nào?

Bạn sẽ có 1 công ty khởi sự tinh gọn, hiệu quả và rất dễ để xây dựng cơ cấu tổ chức hợp lý, vận hành hiệu quả.

Hãy thử làm lại với ví dụ trên:

Thay vì nói, em sẽ mở 1 công ty giảng dạy tiếng anh, quá chung chung. Viết lại theo khung trên như sau

• 1 công ty làm về giáo dục tiếng anh.
• 1 công ty tập trung vào dạy tiếng anh giao tiếp.
• 1 công ty tập trung vào SP giao tiếp cho người mất gốc.
• 1 công ty tập trung phục vụ người đi làm, thu nhập cao.
• 1 công ty tập trung vào giá trị "Phản Xạ - Nói Được Ở Lớp".
• 1 công ty tập trung vào mô hình đào tạo nhóm nhỏ (1 kèm 3).
• 1 công ty tập trung ở khu vực trung tâm tại TP.HCM

Việc này bạn sẽ thấy rất giá trị với đội ngũ nhân sự của bạn, họ sẽ dễ làm việc hơn rất nhiều, từ tư vấn, marketing, đến cả vận hành. Bạn sẽ nhanh chóng định hình được cách thức tổ chức giảng dạy thay vì loay hoay, lúc lớp đông, lúc lớp ít, lúc dạy online,... loạn cả lên, việc tổ chức các phòng ban để doanh nghiệp tự chạy sẽ cực kỳ khó với 1 doanh nghiệp hỗn loạn phục vụ đa khách hàng với nhiều mô hình như vậy.

Việc hỗn loạn kéo dài quá lâu sẽ khiến tổ chức bạn khó tạo dấu ấn ghi nhớ trong tâm trí khách hàng, kết quả bạn không cạnh tranh, lại nhảy qua làm cái khác như giảng dạy anh văn về luyện thi rồi cứ thế, hết này qua khác như 1 con buôn, không tồn tại lâu bền, không có chỗ đứng. Hãy tập trung.

Rõ ràng, rất nhiều người cho bán hàng là quan trọng 1 khi khởi nghiệp, nhưng hùng không thấy ai suy nghĩ làm sao bán hàng hiệu quả nhất. Đó là phải trả lời bán gì, bán cho ai, bán ở đâu, bán giá nào, giá trị nào sẽ chuyển giao, chuyển giao như thế nào, làm thế nào để cạnh tranh, làm thế nào để chiến thắng…?

BẠN THẤY ĐẤY, RÕ RÀNG LÀ SỨC MẠNH.

Với Mục Số 2 - SỨ MỆNH - TẦM NHÌN - HỆ GIÁ TRỊ

Ước mơ, hoài bão của mình là gì, chỉ là một xe bánh mì kiếm cơm qua ngày ở khu vực Cầu Ông Lãnh, hay thành chuỗi quán bánh mì bán khắp thành phố, hay một tập đoàn thức ăn nhanh vươn ra toàn cầu? Rõ ràng, với mỗi ước mơ, chúng ta sẽ có cách thức marketing, kênh bán hàng, xây dựng đội ngũ, tổ chức các công việc phải làm cũng khác nhau hoàn toàn.

Nên việc xác định rõ ràng MÌNH MUỐN GÌ qua sứ mệnh, tầm nhìn, hệ giá trị cũng quan trọng hơn bao giờ hết.

Không có cái này, bạn dể dính vô bẫy mở rộng, thấy gì cũng ham, gì cũng muốn làm, và cứ nghĩ đó là hệ sinh thái.

Bạn mong muốn mở ra 1 xưởng sản xuất gỗ, để phục vụ ra các sản phẩm nội thất gỗ cho các văn phòng doanh nghiệp. Vậy ý nghĩa của việc công ty bạn khai sinh để giúp gì chúng tôi, các doanh nghiệp mua bàn ghế của bạn về?

Và ta thấy rằng, nếu xưởng đó nói xưởng hộ giúp doanh nghiệp có nội thất đẹp, tinh xảo, bền thì cách thức xưởng đó tổ chức sản phẩm sẽ khác. Còn nếu họ nói xưởng họ hướng đến giúp tiết kiệm không gian vì sản phẩm họ lắp ráp dễ dàng, bàn không ngồi xếp lại được thì rõ ràng cách thức tổ chức làm SP và cả dây chuyền nó lại khác.

Tức ngày nào bạn không có sứ mệnh rõ ràng, công ty bạn sẽ rất mông lung trong việc tạo ra cấu trúc SP - DV rõ ràng, mà cái này không có thì lấy gì tổ chức hoạt động bán hàng hiệu quả, hoạt động sản xuất hiệu quả? Rõ ràng là nếu làm hàng tinh xảo, thủ công như nghệ nhân (như mấy dòng SP keo Expoxy) nó khác với làm các SP điêu khắc công nghiệp bằng máy CNC. 2 nhà xưởng bạn có dịp đi thử sẽ thấy, khác nhau hoàn toàn từ máy móc, cơ chế quản lý đến yêu cầu năng lực thợ.

Khi có sứ mệnh rõ, bạn mới hy vọng phác thảo được viễn cảnh tương lai trong ngắn hạn cho mình. Nếu bạn nói em muốn mở 1 xưởng gỗ, thực sự bạn rất khó hình dung xưởng nó chạy như thế nào, nhưng nếu bạn nói em muốn mở 1 xưởng gỗ làm SP độc đáo trưng bày cho các căn hộ villa, biệt thự, dòng SP là dạng gỗ kết hợp keo exposy, mỗi SP là độc nhất không có cái thứ 2... thì ít nhiều bạn mườn tượng, bạn đi bán hàng cho ai? bạn tổ chức xưởng như thế nào, đi mua vật tư ở đâu rồi đó.

Thế nên, đừng nói em không biết làm gì khi dự định mở.

Cuối cùng, để cả 1 tập thể và chính bạn làm nổi cái sứ mệnh kia, đi được đến tầm nhìn viễn cảnh bạn muốn, đội ngũ bạn cần tố chất gì ở đây, đó là hệ giá trị mà bạn theo đuổi.

Nói dễ hiểu hơn, là ngay cả việc xây dựng 1 cái group như Group FB đi, nếu bạn đề ra sứ mệnh Group là giúp Thế Hệ Doanh Nhân Việt Nam có kiến thức quản trị tốt hơn, đó chỉ mới dừng ở chém gió thôi (dù là sứ mệnh ủa bạn). Mấu chốt, bạn sẽ làm gì trong 1 năm tới cho việc đó.

Lúc này, bạn nói: tôi sẽ làm 10 hội thảo lớn về quản trị trong 2021 cho group, thì đó là tầm nhìn.

Vậy group bạn xây phải có những điều gì thì group mới xứng đáng là nơi giúp các doanh chủ nâng tầm doanh trí như sứ mệnh nêu, thu hút họ tham gia? Ví dụ:

• Chia sẻ (group liên tục có bài hay).
• Kết Nối (group có nhiều event hay).

....

Rõ ràng nếu BQT 1 group nào đó mà làm tốt những điều trên thì tầm nhìn kia sớm đạt được, và sứ mệnh sẽ khẳng định được trong lòng member group đó, toàn các doanh chủ các công ty.

Bạn thấy đấy, ranh giới giữa người khởi nghiệp muốn với có đạt được hay không, nó xa vời vợi. Và Hệ Giá Trị chính là cái mà chính bàn và cả ekip cùng nhau nỗ lực bám sát vào những tố chất đó thì mới đi đến đích được.

Nếu Sứ Mệnh là để theo đuổi trong lâu dài, Tầm Nhìn là để vươn tới, còn Hệ Giá Trị là nền móng, là kim chỉ nam, là phương châm cho mọi hoạt động và cách hành xử của DN (với ví dụ trên là cách hành xử của 1 group trên facebook).

Với Mục Số 3 - MỤC TIÊU CỐT LÕI

Vậy 1 doanh nghiệp, cần phải làm những gì để thực hiện sứ mệnh, phải học tập những gì, làm gì để thực hiện đúng hệ giá trị cốt lõi, phải xây dựng những gì về nguồn lực gồm: năng lực nhân viên, cơ sở hạ tầng theo thời gian, quy trình,... để đi đến tầm nhìn đã vạch ra. Đó là mục tiêu cốt lõi ban đầu của doanh nghiệp.

Rất nhiều bạn ra khởi nghiệp mở 1 công ty cung cấp ứng dụng phần mềm quản lý và nói tầm nhìn em là sẽ tạo ra các app, mỗi app phục vụ 1 khía cạnh quản lý trong doanh nghiệp và em sẽ có tất cả các ứng dụng này. Nhưng khi mình hỏi, bao lâu thì em có hết các apps, lộ trình build, năm thứ 1 ra apps gì, năm 2 thì cứng họng. Hầu hết, anh em chém gió tầm nhìn đao to búa lớn ghê lắm.

SỢ NHẤT LÀ NHỮNG CÂU TẦM NHÌN

TÔI SẼ LÀ SỐ 1 TRONG LĨNH VỰC A/B/C GÌ ĐẤY.

Việc hoạch định rõ mục tiêu cốt lõi còn giúp bạn biết được đâu là Bộ Phận Chủ Chốt quan trọng với mô hình công ty của bạn, đâu là vị trí rất quan trọng quyết định thành bại với công ty của bạn đấy.

Nếu bạn muốn, tôi muốn mở 1 chuỗi cửa hàng bánh mì thịt với món chả lụa gia truyền độc đáo thì bạn sẽ thấy bí mật công thức làm chả là vô cùng quan trọng với bạn và việc làm sao bảo mật nó là sống còn của bạn trong quy trình vận hành và kiểm soát nội bộ.

Nhưng nếu bạn muốn mở 1 chuỗi cửa hàng bánh mì thịt với sứ mệnh giúp mỗi người có bữa ăn sáng NHANH hơn thì chuyện chả lụa lấy ở đâu cũng được, chả quan trọng, miễn không quá tệ là được.

CUỐI CÙNG, ĐIỀU MÌNH MUỐN NÓI

NGAY CẢ NGƯỜI ĐI BÁN DẠO VỈA HÈ, HỌ CŨNG TOAN TÍNH, HỌ CŨNG CÓ CHIÊU RIÊNG, CHỨ KHÔNG PHẢI THÍCH THÌ DỪNG XE Ở ĐÂU BÁN CŨNG ĐƯỢC, Ế CHỎNG VÓ NGAY.

HUỐNG HỒ, TA MỞ CẢ 1 DOANH NGHIỆP VỚI 1 ĐỘI NGŨ NHÂN VIÊN, NẾU BẠN KHÔNG CÓ ĐỊNH HƯỚNG RÕ RÀNG. NGAY CHÍNH BẠN ĐI BÁN HÀNG CÒN KHÓ, ĐỪNG NÓI NHÂN VIÊN.

Theo Nguyễn Tuấn Hùng